Wkładka antykoncepcyjna domaciczna jest jedną z najbardziej niezawodnych metod antykoncepcyjnych – plasuje się w swojej skuteczności zaraz po antykoncepcji doustnej. Jest zarazem jedną z najstarszych metod zapobiegania ciąży (pierwsze wzorce wkładek domacicznych stosował już Hipokrates u swoich pacjentek). Komfort wkładki domacicznej jest większy od tabletek, ponieważ dobrze założona wkładka działa nawet do pięciu lat, przez co nie trzeba o niej pamiętać tak, jak przy codziennej aplikacji doustnych środków antykoncepcyjnych.
Potocznie zwana spiralą, rzadziej przybiera taką formę. Częściej występuje w kształcie przypominającym literę T, Y bądź S, dzięki czemu może być lepiej dostosowana do indywidualnej i zróżnicowanej budowy kobiecej macicy. Czasami stosowanie wkładek domacicznych jest uzasadnione leczniczo – w leczeniu na przykład drobnych mięśniaków lub polipów oraz u kobiet, które ze względu na swój stan zdrowia nie mogą stosować hormonalnej terapii doustnej (dotyczy spiral hormonalnych).
Jak działa wkładka antykoncepcyjna domaciczna?
Wkładka domaciczna zbudowana jest z plastiku z dodatkiem miedzi lub srebra (które to są naturalnym środkiem plemnikobójczym oraz osłabiają komórki jajowe). Spirala spowalnia ruchy plemników, przez co nie mają one szans na dotarcie do jajowodu i dokonanie zapłodnienia. We wkładkach hormonalnych stosowany jest progesteron, który działa miejscowo na błonę śluzową, przez co wydzielony śluz znacznie ogranicza ruchomość plemników.
Wkładka domaciczna nie jest jednak zalecana dla każdej kobiety.
Z racji swojej specyfiki, ta forma antykoncepcji jest stosowana u kobiet, które już były w ciąży i w najbliższym czasie nie planują powiększenia rodziny – najczęściej u kobiet powyżej czterdziestego roku życia. Wkładka domaciczna należy do mechanicznych metod antykoncepcji, które wpływają na macicę i mogą w przypadku niewłaściwego stosowania, powodować większą ilość poronień lub ciąż pozamacicznych, mogą również powodować stany zapalne macicy.
Wkładka antykoncepcyjna domaciczna – jakie są zagrożenia?
Źle założona wkładka może nie tylko przebić macicę, ale również uszkodzić jelita lub pęcherz moczowy, może również się przemieszczać albo nawet wypaść. Dlatego założenie wkładki należy powierzyć sprawdzonemu i doświadczonemu lekarzowi, który dokona tego zabiegu w profesjonalny i dokładny sposób. Obecność spirali może powodować lekki stan zapalny macicy w pierwszym okresie stosowania wkładki, ale nie jest to zmiana chorobowa i przechodzi bez negatywnego wpływu na organizm.
Jeśli kobieta, stosująca tę formę antykoncepcji, postanowi zajść w ciążę, powinna to zrobić minimum trzy miesiące po usunięciu wkładki.
Zdecydowanie tej formy antykoncepcji nie powinny stosować kobiety:
co do których zachodzi podejrzenie, że są w ciąży, które mają stany zapalne przydatków bądź inne zmiany chorobowe w obrębie dróg rodnych, podczas bardzo obfitych miesiączek (wkładka może potęgować ból w ich trakcie – nie dotyczy wkładki hormonalnej).
Przeciwwskazaniem do stosowania wkładek jest również nowotwór narządów rodnych oraz planowanie dziecka w najbliższym czasie, a także wady budowy macicy (na przykład mięśniaki czy skrzywienia szyjki macicy). Ważne jest to, że taką metodę antykoncepcji mogą wybrać kobiety karmiące piersią. Przez to, że założenie wkładki odbywa się raz na kilka lat, w rachunku ekonomicznym wychodzi ona bardzo atrakcyjnie w porównaniu na przykład do tabletek hormonalnych.
O zastosowaniu tej skutecznej metody antykoncepcji zadecyduje lekarz,
który po przeanalizowaniu stanu zdrowia kobiety, będzie mógł założyć prawidłowo wkładkę bądź zaleci inne metody przeciwdziałania zajściu w ciążę. Wkładka jest zakładana w warunkach ambulatoryjnych przez lekarza. Dla kobiet, które boją się bólu, zaleca się stosowanie znieczulenia miejscowego, pozostałe kobiety mogą oprzeć się na tradycyjnych środkach przeciwbólowych (aplikacja wkładki może być bolesna).
Najlepszym terminem na założenie wkładki jest ostatni dzień krwawienia, wówczas organizm naturalnie ma podwyższoną odporność, a ujście pochwy jest powiększone.
Lekarz zakłada wkładkę poprzez specjalny aplikator, a sama wkładka jest na tyle elastyczna, że po wprowadzeniu jej do środka organizmu, przyjmie odpowiedni kształt. Po zabiegu może wystąpić małe krwawienie i skurcze macicy oraz lekki stan zapalny. Po tygodniu wymagana jest wizyta u lekarza i weryfikacja czy wkładka trzyma się prawidłowo na swoim miejscu.
Po każdej menstruacji należy kontrolować, czy wkładka antykoncepcyjna się nie przesunęła
– każda kobieta powinna być przez lekarza poinstruowana, w jaki sposób oceniać położenie wkładki za pomocą wystających z pochwy sznureczków, pomagających regulować jej położenie. W związku z tym nie zaleca się stosowania tamponów podczas menstruacji. Po założeniu wkładki, przez pierwsze miesiące zaleca się stosowanie dodatkowych form antykoncepcji (na przykład prezerwatyw), zanim miedź, zawarta we wkładce, będzie wystarczająco aktywna. Usunięcie wkładki jest możliwe w każdym momencie, najlepiej jednak w ostatnim dniu krwawienia miesiączkowego. Ponowne zastosowanie spirali jest zalecane po miesiącu od zdjęcia poprzedniej. Przed jej zdjęciem zaleca się powstrzymanie od współżycia do czterech dób wstecz.
